vrijdag 27 november 2009

Houtetende kreeften in de diepzee

Nee, dit wordt geen wetenschapsblog. Wees gerust. Maar jullie krijgen zo snel een beeld van wat mij zoal bezighoudt. En ja, die titel klopt. Het leven in de diepzee is behoorlijk divers. Wat vooral opvalt zijn de specialisaties van de verschillende dieren (geen planten, want er komt geen zonlicht) om aan eten te komen. Veel soorten leven van de 'sneeuw' die uit de bovenste waterlagen naar beneden dwarrelt, resten van organisch materiaal, plankton, schubben et cetera. Er zijn ook grote concentraties van leven rond de heetwaterbronnen en 'cold seeps', waar methaan en fosfaat vrijkomen die door bacteriƫn worden omgezet in energie. Dan zijn er nog de soorten die zich hebben gespecialiseerd in de 'whale falls' - dode walvissen die afzinken naar de zeebodem en daar in de loop van jaren worden geconsumeerd.
Maar behalve walvissen zinkt er wel meer naar de zeebodem. Hout bijvoorbeeld. Bomen die via rivieren op zee terechtkomen zinken uiteindelijk af tot ze op de bodem terechtkomen. Wetenschappers noemen dit 'wood falls'. Gespecialiseerde bacteriĆ«n, mossels en kreeften breken het hout af.  Ze zijn er speciaal op aangepast het taaie materiaal te verwerken. Dit betekent bovendien dat het ecosysteem op het land verbonden is met het ecosysteem in de diepzee. Als er bijvoorbeeld minder bomen zijn, heeft dat zelfs consequenties voor de diepzee (want reken maar dat er ook weer dieren zijn die leven van de mossels en kreeften op de 'wood falls'). Het leven op aarde vormt een gecompliceerd web, en veranderingen aan het ene uiteinde ervan hebben onvoorziene, soms dramatische gevolgen aan het andere. Een extra reden om er op een zorgvuldige manier mee om te gaan.